$KAS Durumu

Kaspa, bir Layer 1 blockchain olarak, başlangıçta Bitcoin'e benzer şekilde UTXO (Harcanmamış İşlem Çıktısı) modelini kullanan, yüksek verimli ve ödeme odaklı bir ağ olarak tasarlandı. Bu mimari, hızlı ve verimli işlemler için mükemmel olsa da, Ethereum gibi hesap tabanlı blockchainlerin aksine, kalıcı durumu koruyan karmaşık akıllı kontratlar için gereken yerel programlanabilirlikten yoksundur.
Ancak, Kaspa ekosistemi, Layer 2 (L2) çözümleri ve diğer yenilikçi yaklaşımlar aracılığıyla akıllı kontrat işlevselliğini etkinleştirmek için aktif olarak çalışmaktadır:
1. Layer 2 Çözümleri (Rollup’lar):
* Kasplex L2: Kaspa’ya Ethereum Virtual Machine (EVM) uyumluluğu getirmek için geliştirilen önemli bir Layer 2 çözümüdür. Kasplex, Kaspa’nın yüksek performanslı BlockDAG yapısı üzerinde EVM uyumlu akıllı kontratların çalışmasına olanak tanıyan "based rollup" mimarisini kullanır. Bu yaklaşım, karmaşık hesaplamaların zincir dışı gerçekleşmesini sağlarken, Kaspa’nın güvenliği ve yüksek işlem hacminden yararlanarak sonuçlandırma yapar.
* Sparkle: Kaspa akıllı kontratları için başka bir yenilikçi Layer 2 çözümüdür ve "Layer 1.5" mimarisi olarak tasarlanmıştır; Kaspa’nın temel katmanıyla sıkı entegrasyon içindedir. Sıfır bilgi ispatları (zk-proofs) kullanarak karmaşık hesaplamaları zincir dışı gerçekleştirir ve yalnızca doğruluk ispatlarını Kaspa ağına gönderir. Bu, hem güvenliği hem ölçeklenebilirliği artırırken veri gizliliğini korur.
2. KRC20 Tokenları:
* Ethereum’un ERC20 standardına benzer KRC20 tokenlarının tanıtılması, Kaspa üzerinde daha geniş bir akıllı kontrat altyapısı inşa etmek için temel bir adımdır. KRC20 tokenları tam akıllı kontrat işlevselliği sağlamasa da, varlık oluşturma ve ağ deneyleri için standart sunarak daha karmaşık merkeziyetsiz uygulamaların (dApp’lerin) yolunu açar.
3. Gelecekte Yerel Akıllı Kontrat Yürütme:
* Kaspa’nın uzun vadeli yol haritası, akıllı kontratların doğrudan temel katmanda yerel olarak yürütülmesini potansiyel olarak içermektedir. Bu, UTXO modeli içinde akıllı kontratların durumluluğu ve hesaplama karmaşıklığını karşılamak için önemli mimari değişiklikler gerektiren daha iddialı bir hedeftir.
Bu çözümlerin çalışma prensipleri:
* Kaspa’nın Güçlerinden Yararlanma: Bu Layer 2 çözümleri, Kaspa’nın temel özelliklerinden faydalanacak şekilde tasarlanmıştır:
* BlockDAG ve GHOSTDAG: Kaspa’nın BlockDAG yapısı ve GHOSTDAG protokolü, paralel blok oluşturma ve anlık işlem görünürlüğü sağlar; bu da inanılmaz yüksek işlem hızları ve ölçeklenebilirlik getirir. Bu temel hız ve verimlilik, gelişen bir akıllı kontrat ekosistemini desteklemek için kritik önemdedir.
* Proof-of-Work Güvenliği: Kaspa’nın sağlam Proof-of-Work (PoW) mekanizması yüksek düzeyde merkeziyetsizlik ve güvenlik sağlar.
* Zincir Dışı Hesaplama, Zincir Üstü Sonuçlandırma: Rollup tabanlı çözümler için akıllı kontratların yürütülmesi genellikle Layer 2 üzerinde zincir dışı gerçekleşir; bu katman işlemleri ve durum değişikliklerini hızlıca işler. Periyodik olarak, bu işlemler ve geçerlilik ispatları Kaspa Layer 1’e nihai sonuçlandırma ve güvenlik için gönderilir. Bu, Layer 1 üzerindeki yükü azaltırken onun güvenliğini devralır.
* Birlikte Çalışabilirlik: Bazı yaklaşımlar, Kaspa’nın Layer 2 çözümlerini Ethereum gibi mevcut akıllı kontrat platformlarıyla bağlamayı araştırmakta; böylece Kaspa, Ethereum’da sonuçlandırılan işlemler için hızlı bir sıralama katmanı olarak hizmet verebilir.
Özetle, Kaspa’nın Layer 1’i şu anda yüksek hızlı ödemelere odaklanmış olsa da, topluluğu ve geliştiricileri kapsamlı akıllı kontrat işlevselliği ve dApp desteği getirmek için sağlam Layer 2 çözümleri inşa etmektedir. Bu strateji, Kaspa’nın temel güçlü yönlerini korurken, yeteneklerini genişleterek daha geniş merkeziyetsiz uygulama alanında rekabet etmesini sağlar.